WIS pendak kiyé, Darto ora kakehen suara. Saben-saben kumpul kambén jakwir-jakwiré, omongané sakecap rong kecap gél. Embuh keningapa, kayong ora pranti-prantiné déwéké anteng. Angger dilédék Kapér, tibané mung pésam-pésem. Bengkerengan karo bojoné, rasa-rasané beléh tau. Rumah tanggané adem ayem, ora pernah tukaran karo bojoné. Sing gawé éram jakwir-jakwir, bisané ulaté Darto séjén, ora kaya biasané. Sing dirasa dongé apa?
“To, kiyé maafé baé ya? Nyong pan takon; olih seminggu kowen laka suarané dongéné ana masalah apa?” takoné Kapér, pada baé apa sing lagi dirasa jakwir-jakwiré.
Sing ditakoni cukup nyauri: “Mm…”
Jawaban kuwé sing ndadakena jakwir-jakwiré sangsaya penasaran.
“Jawabé aja kur: Mm… tok owh? Ana krasané kowen, jakwir-jakwir ya mélu ngerasa. Ngomong seblekétréké baé. Masalah angger dipendem, ndadékna penyakit!” Sidul nimpali omongané Kapér.
Ora Kapér ora Sidul, omongané cukup dijawab: “Mm…”. Mas Jon, kepaksané kudu tandang. Kepibén mbuh kepibén, apa sing dadi ganjelané Darto musti diudari. Mas Jon paling ora seneng jakwir-jakwiré nyangga lelara sing ndadékna uripé ora jenjem. Adong kekurangan pangan bisa diatasi nganggo cut. Angger pikiran putek, kudu ditokna supaya uripé ayem. Mula kuwé, ning bengi kiyé Mas Jon kudu tandang!
“Urip ning dunya ora gampang. Kadang-kadang ning nduwur, ujug-ujug ning ngingsor. Kadang-kadang séhat, weruh-weruh mriyang. Wingi pikiran ayem, dina kiyé pikiran kaya dibandem watu sebatok. Kuwé sejatiné urip menungsa. Nah! Gandéng masalah kiyé, nyong ngamati kowen olih sependak, ulaté kayong séjén, To?. Jan-jané ana apa? Adong kowen mésih nganggep nyong dadi jakwiré kowen, bukanen apa sing nganjel nang pikiran. Ora usah isin-isin, nyong sapa kowen sapa, jakwir-jakwiré kowen sapa. Kabéh bakal tandang, lan mikul duwur mendem jero,” omongé Mas Jon ngalar-ngalar.
Krungu omongané Mas Jon, Darto paling ora kepénak. Maring Mas Jon, déwéké ora sanggup ngumpetna apa sing lagi dirasa. Akhiré, déwéké mujar.
“Maaf Jon, ning akhir-akhir kiyé pikirané yanu bingung kenang keder. Ana rong pilihan sing kudu tak pilih, tapi yanu beléh sanggup milih. Yanu lagi dioyok-oyong wong wadon, Jon?”
“Ha?!” Sidul cangkemé ndomblong.
“Wah! Kebeneran owh To? Nyong kepengin dioyok-oyok malah kowen sing dioyok-oyok?” omongé Kapér.
“Sikah! Énté nggo mangan bé kempas-kempis, wong wadoné sapa sing doyan énté? Pan dipakani iler? Nyangkem ka… seénaké boyok!” semauré Darto.
“Képrét baé, To!” timpal Sidul.
“Képrét… képrét waduké dilembag?!”
Mas Jon kur cengar-cengir. Sidul nyekakak. Kiyé sing gawé senengé Mas Jon kekancanan karo jakwir-jakwir SD-né, rudu tapi rahat!
Sepi sakléndap.
“Kuwé critané pimén bisané kowen dioyok-oyong wong wadon, To?” takoné Mas Jon.
“Critané, ana wong wadon wis umur, numpang angkoté enyong saka Tegal maring Slawi. Waktu kuwé, penumpangé kur siji-sijiné wong wadon kuwé, yanu basa-basi takon déwéké; kas lunga ngendi muduné ngendi. Dijawab, jaré; kas kondangan ning jakwiré, mudun nang Desa Kagok, Kecamatan Slawi….” Darto nyritakna asal-usul kenal karo wong wadon kuwé.
“Latané pimén, To?” Sidul mbalang pitakonan.
“Gelisan crita, déwéké njaluk nomer WA-né yanu.”
“Wongé ayu, To?”
“Ayu. Arané Tri, umuré 49 taun. Nyambut gawéné Guru SD.”
“Prawan apa randa, To?” Sidul ngorék idéntitasé wong wadon kenalané Darto.
“Compong kowen Dul? Umur pan 50 taun, prawan? Jelasé randa owh! Mm….” Kapér kayong ora trima.
“Owh iya Pér. Sori…” Orabada Sidul nyekikik.
“Nah, Jon. Sajegé kuwé, saben dina Bu Guru Tri, WA-nan karo yanu. Suwé sangsaya suwé, jebulé déwéké demen karo yanu. Ngundang maring yanu, nyebuté; Mas utawané Say….”
Krungu sebutan “Mas utawané Say”, Sidul karo Kapér nyekakak. Mas Jon kaya biasané kur pésam-pésem.
“Wis To, nglalu pace!” Sidul ngobong.
“Yanu bingung Dul. Énté ngerti yanu wis duwé putu, lokén pan mbojo? Bojoné yanu pan didalah nang ngendi?”
“Sing penting Guruné demen apa ora?” Kapér nimpali.
“Demen maring yanu kepati-pati. Yanu malahan wis ngomong apa anané. Nék yanu posisiné ora déwékan uga dudu duda. Putuné siji, éh… maksa baé Tri ora peduli. Didadékna bojo loro gén ora papa. Kiyé sing ndadékna yanu pingung, Jon? Tak pedot ora gelem. Péndéké, kudu kawin karo yanu. Jalan keluaré pimén, Jon?” omongé Darto njawabi pitakoné Kapér sekaligus njaluk pendapat maring Mas Jon.
Kaya biasané sadurungé Mas Jon njawabi, tangané ngangkat gelas isi wédang téh tubruk, latané nyumed sigarét. Kaya biasané tangané Kapér ndudut saeler rokok dékéné Mas Jon. Sidul karo Darto ilon-ilon ndudut saeleran.
Sauwisé kuwé, Darto siap-siap ngrungokna pituahé Mas Jon. Kanggo Darto, mung Mas Jon sing duwé kecerasan ménéhi jawaban patén.
“Sadurungé nyong njawab, nyong mélu takon maring kowen, To? Kowen demen karo Bu Guru Tia apa ora?” takoné Mas Jon.
“Bingung!”
“Adong kaya kuwé, solusiné salat istikharah. Njaluk petunjuk maring Gusti Allah. Adong petunjuké dikon ngawin, dikawin. Sebaliké, adong kon ngadohi, aja diterjang. Wis ngko bengi salat istikharah. Adong durung olih jawaban, lakoni maning kosih ana kepastian!” omongé Mas Jon super cerdas.
“Matur kesuwun, Jon. Jawaban kiyé sing tak enténi!” Atiné Darto ngerasa adem. (*)
—–
Lanang Setiawan, penerima hadiah Sastra “Rancagé 2011” uga novelis.
Discussion about this post